Ο «παλμός» της Γης οδηγεί σε μαζικές εξαφανίσεις ειδών

Ένας μυστηριώδης κύκλος αύξησης και μείωσης της θαλάσσιας βιοποικιλότητας ο οποίος παρατηρείται τα τελευταία 500 εκατομμύρια χρόνια πιθανότατα οφείλεται στον «παλμό της Γης» - ένα φαινόμενο που οδηγεί στην περιοδική «ανύψωση» των ηπείρων, γεγονός που οδηγεί στο να γίνονται πολύ ρηχές οι θάλασσες, με αποτέλεσμα πολλά θαλάσσια είδη να μην μπορούν να επιβιώσουν σε αυτές.


Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κάνσας οι οποίοι αποδίδουν το… ανέβασμα των ηπείρων στην αύξηση των επιπέδων ενός στοιχείου που εντοπίζεται στον φλοιό τους. Σύμφωνα με τους ειδικούς δεν είναι τυχαίο ότι το στοιχείο αυτό, το στρόντιο-87, ανιχνεύεται σε θαλάσσια απολιθώματα κάθε φορά που καταγράφεται μαζική εξαφάνιση θαλάσσιων ειδών.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το στρόντιο-87 (Sr-87) εμφανίζεται ξαφνικά στους ωκεανούς εξαιτίας του ότι λαμβάνουν χώρα κινήσεις των τεκτονικών πλακών οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την καταστροφή της θαλάσσιας ζωής.

Όπως εξηγεί ο επικεφαλής της νέας μελέτης, Αντριαν Μέλοτ, καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας «το στρόντιο-87 παράγεται από τη ραδιενεργή αποσύνθεση ενός άλλου στοιχείου, του ρουβιδίου, το οποίο εντοπίζεται συχνά στα ηφαιστειογενή πετρώματα του ηπειρωτικού φλοιού. Έτσι όταν υπάρχει διάβρωση των ηφαιστειογενών πετρωμάτων, πολύ μεγαλύτερες ποσότητες Sr-87 φθάνουν στους ωκεανούς και η αναλογία του αυξάνεται σε σύγκριση με ένα άλλο ισότοπο του στροντίου, το Sr-86».

Η διαδικασία της διάβρωσης
Η ανύψωση των ηπείρων αποτελεί, σύμφωνα με τον καθηγητή Μέλοτ, την πιο πιθανή εξήγηση για αυτού του είδους τη μαζική διάβρωση των πετρωμάτων του φλοιού. Αρχικά πιέζει τα πετρώματα που βρίσκονται στη βάση των ηπείρων και τα οποία είναι πλούσια σε ρουβίδιο. Το αποτέλεσμα είναι να απελευθερώνεται ρουβίδιο το οποίο με τη σειρά του μετατρέπεται σε στρόντιο-87.

Η ανύψωση είναι επίσης υπεύθυνη για τη «γέννηση» των ορεινών περιοχών και των βουνών όπου οι παγετώνες και ο κύκλος των κλιματικών συνθηκών οδηγούν σε διάβρωση των πετρωμάτων. Όταν κατά την διάρκεια του κύκλου τήξης και πήξης των πάγων εμφανίζεται νερό σε υγρή μορφή, οι απότομες πλαγιές των ορεινών όγκων επιταχύνουν την κίνηση του με αποτέλεσμα το νερό να «καθαρίζει» το έδαφος αποκαλύπτοντας τα «μητρικά» στρώματα των πετρωμάτων. Η ανύψωση επίσης «ανεβάζει» τα ηφαιστειογενή πετρώματα που βρίσκονται βαθιά στο εσωτερικό της Γης και έτσι το Sr-87 μένει εκτεθειμένο, διαβρώνεται και εισέρχεται στον ωκεανό.

Όλη αυτή η διαδικασία οδηγεί τελικώς σε μείωση του βάθους της θάλασσας κατά μήκος της υφαλοκρηπίδας των ηπείρων όπου ζουν τα περισσότερα θαλάσσια όντα.

Το ρηχό νερό οδηγεί σε μαζικές εξαφανίσειςΤο ρηχό νερό των θαλασσών πιθανότατα κάνει τα θαλάσσια ζώα να χάνουν το «σπίτι» τους και έχει τελικώς ως αποτέλεσμα τις περιοδικές μαζικές εξαφανίσεις θαλάσσιων ειδών και ως εκ τούτου την περιοδική μείωση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας όπως αποδεικνύεται από θαλάσσια παλαιοντολογικά ευρήματα.

Ο καθηγητής Μέλοτ σημείωσε ότι «πιθανότατα έχουμε να κάνουμε με ένα φαινόμενο «παλμού της Γης». Όπως είπε, βαθιά στο εσωτερικό της Γης υπάρχει μεταφορά θερμότητας η οποία οδηγεί σε ένα ρυθμικό παλμό – η όλη διαδικασία μοιάζει με την εικόνα ενός καρτούν που έχει χτυπήσει με σφυρί το δάχτυλό του και εκείνο πάλλεται. Μια παρόμοια διαδικασία «ανεβοκατεβάζει» τις ηπείρους, όπως σημειώνεται στη νέα μελέτη η οποία αναμένεται να δημοσιευθεί στο τεύχος Μαρτίου του επιστημονικού περιοδικού «The Journal of Geology».

Τα ευρήματα μαρτυρούν ότι το «φαινόμενο του παλμού» επηρέασε τη βορειοαμερικανική ήπειρο και πιθανότατα και άλλες ηπείρους, αν και απαιτείται περαιτέρω μελέτη προκειμένου να αποδειχθεί κάτι τέτοιο.


πηγή
Το στρόντιο-87 και η ανύψωση των ηπείρων